102. FAŁSZYWE TONY

 

              Do wszystkich, których ten temat jeszcze interesuje.

                Wydaje mi się, że w bieżącym roku szkolnym wypowiedzieli się już wszyscy, którzy chcieli zabrać głos na temat Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. W czasie względnego spokoju i ja pozwolę sobie dorzucić swoje subiektywne trzy grosze do puszki…

                Mam tyle lat, że pamiętam, kiedy pojawiła się Orkiestra. Pamiętam program „Róbta, co chceta”, od którego wszystko się zaczęło, a którego tytuł do dziś powoduje nerwowe rozglądanie się za wodą święconą u niektórych osób. Pamiętam jąkającego się człowieka w czerwonych spodniach, czerwonych okularach, w glanach, którego głos znałem też z „Trójki”, gdzie zapowiadał utwory Proletaryatu, Voo Voo i Nirvany, a wszystko to było wtedy nowe, świeże i prawdziwe. Ten człowiek to był Jurek Owsiak i do dzisiaj poznaję go po czerwonych okularach i glanach, choć pewnie mógłby zmienić image i nikt nie miałby mu tego za złe. Z perspektywy czasu mogę powiedzieć, że program telewizyjny nie należał do najinteligentniejszych (dzisiaj zawyżałby średnią) i do głowy mi wtedy nie przyszło, że ten człowiek rozkręci jedną z największych na świecie akcji charytatywnych, a jej uczestnikami będą… Polacy.

                Od początku nie było łatwo. Sam nigdy nie zgłosiłem się jako woluntariusz do zbierania pieniędzy, ale wielu z moich znajomych, wtedy nastoletnich, to zrobiło. Pamiętam, jak byli przeganiani sprzed kościołów i wyzywani od „owsików” przez co gorliwszych proboszczów i kościelnych. Ale mimo to, działo się coś niesamowitego: w kraju, w którym wszyscy narzekali, że ledwo wystarcza do pierwszego, z roku na rok obywatele dawali więcej pieniędzy na zakup sprzętu dla dziecięcych oddziałów szpitali. Ba! Coraz więcej „poważnych” osób: urzędników, biznesmanów, polityków przyłączało się do Orkiestry w któryś styczniowy weekend – nie dlatego, że zabiegał o to Owsiak, ale dlatego, że pokazanie się na finale dawało szansę na poprawę wizerunku. Na co dzień ludzie potrafili skakać sobie do gardeł z powodu poglądów politycznych, ale Orkiestrę, poza nielicznymi, wspierali niezależnie od opcji. Jednego dnia w roku obywatele tego kraju łączyli się w pozytywnym celu, na moich oczach działali nie przeciwko czemuś, ale dla czegoś: zbierali pieniądze na pomoc chorym dzieciom, a później również osobom starszym. Przekonanie o tym, że jest to wartość, którą trudno podważyć, towarzyszyła mi przez ostatnie dwadzieścia lat. Wyrobił je we mnie ten charyzmatyczny, choć jąkający się gość w czerwonych okularach. Wszyscy, którzy mu wtedy, jako nastolatki, pomagali, a z którymi mam kontakt, wyrośli na ludzi, którzy nie kradną, nie zabijają i tak jak potrafią, dbają o swoje rodziny.

                Od kilku lat coraz głośniej  słychać, że niejaki pan Jerzy O. powinien być dla „świadomych” Polaków wrogiem publicznym numer 1. Deprawuje młodzież, organizując wielkie młodzieżowe orgie na świeżym powietrzu, buduje kolejne wille, posiadłości, wyprowadza środki i ogólnie świetnie się bawi, na rzeczywistą pomoc przeznaczając nędzne odsetki z zebranych od naiwnych ludzi milionów. W mało elegancki sposób ogłosił to światu pewien bloger, który został pozwany przez Jerzego O. za kłamstwo i poniżanie. Sąd uznał, że bloger jest winny obrażania, a nie poniżania, a dane niekompletne to nie dane nieprawdziwe. Bloger ogłosił zwycięstwo, a Jerzy O. odwołanie.

                O „triumfie” blogera można dowiedzieć się z tzw. „mediów niezależnych”, których głównym zadaniem jest zwalczanie tzw. „lemingów”, czyli osób bezkrytycznie przyjmujących rewelacje tzw., „mediów mainstreamowych”. Zwalczanie polega na dowodzeniu, że tylko bezkrytyczne przyjmowanie rewelacji tzw. „mediów niezależnych” prowadzi do zbawienia. Efektem retoryki tzw. „mediów niezależnych” oraz braku obiektywizmu i profesjonalizmu tzw. „mediów mainstreamowych” jest powrót do średniowiecza w zakresie wiarygodności informacji: każda wiadomość może być równie dobrze prawdziwa, co fałszywa. Każdy musi więc sam ocenić, co jest bardziej, a co mniej wiarygodne, zdając się na własną wiedzę o świecie i intuicję. Albo bezkrytycznie przyjmować punkt widzenia jednej ze stron.

                Mając ambicję nie doprowadzić u siebie do zaniku mózgu, jako organu nieużywanego, próbuję wyrobić sobie własną opinię i porównuję dokonania.

                Z jednej strony jest Jurek Owsiak, człowiek, który swoją charyzmą mobilizuje co roku tysiące ludzi do pomagania innym ludziom – i w tym kontekście nigdy nie interesowało mnie, „co on z tego ma”, bo oceniałem to, co jego działania wyzwalają w ludziach i jakie przynoszą efekty. A efekty są takie, że każdy, kto choć raz w życiu miał styczność z jakimś oddziałem dziecięcym, widział, mógł dotknąć, powąchać, a na upartego nawet polizać sprzęt z logo Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. A wysoce nieprawdopodobne wydaje się, że uniknęli tego ojcowie licznego potomstwa (typ osoby popularny wśród redaktorów tzw. „mediów niezależnych”). Kolejne pokolenie młodych ludzi uczy się, że „da się” w tym kraju podjąć konstruktywne działania, w których ważniejsze od tego, „co ja będę z tego miał”, jest, „co mogę dać od siebie” i może oglądać wymierne efekty tego działania – warunkiem sukcesu jest tylko dobra wola i zaangażowanie. Przez wiele lat to łączyło ludzi, poza akcją podzielonych.

                Z drugiej strony są dziennikarze, blogerzy i internauci, którzy poddają w wątpliwość uczciwość Jerzego O. Grupa ludzi deklarujących niezależność i jednocześnie nie ukrywająca sympatii politycznych, oczywiście, odwrotnych do nieskrywanych sympatii dziennikarzy „głównego nurtu”. Często ogłaszają wiadomości nieudowodnione, wspierają się wypowiedziami „ekspertów” o niepotwierdzonym dorobku naukowym, wycinają z kontekstu dane i wypowiedzi, żeby potwierdzić z góry założone tezy – z reguły mające odkrywać przed światem niechlubne tajemnice osób popularnych, ale z nimi niezwiązanych. Świat przedstawiony w ich mediach jest zdemoralizowany i zepsuty jeszcze bardziej, niż można by sądzić, śledząc popularniejsze media: Ziemia pełna jest złych i obłudnych ludzi, którzy żyją dzięki poniżaniu, upodlaniu i robieniu na złość innym ludziom, szczególnie zaś Polakom, obracając ich życie w piekło. Ci źli ludzie, wspierani przez fałszujących rzeczywistość dziennikarzy „mainstreamowych”, dzierżą w Polsce władzę, a każdy, kto tę władzę wspiera lub akceptuje, jest zdrajcą albo co najmniej idiotą. Popularyzacja takiej wizji świata jest największym, znanym mi osiągnięciem „niezależnych” dziennikarzy, którzy przygotowują kraj na nadejście „zbawiciela” i bynajmniej nie chodzi o Chrystusa.

                W tej wizji nie ma miejsca na kumulację pozytywnych emocji, taką jak Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy, ani żadnego innego działania, które mogłoby jednoczyć pod innym sztandarem niż „niezależny”. Patrząc z takiego punktu widzenia, nie wystarczy ograniczyć się do ogłoszenia wątpliwości, co do przejrzystości działań WOŚP i ludziom pozostawić wybór, czy chcą wrzucić pieniądze do puszki, czy nie. Dlatego ubliża się wszystkim, którzy nie chcą zastosować się do zaleceń i dołączają się do zbiórki. Nawet jeżeli oprócz tego pomagają Szlachetnej Paczce, czy Caritasowi - skądinąd nie mniej niż Orkiestra godnym szacunku.  

               

                Mając takie porównanie, w szumie informacyjnym biorę stronę Owsiaka. Stary punk w glanach, zdzierający gardło, żeby zachęcić ludzi do pomagania, który, jak na punka przystało, nieraz nie przebiera w słowach, jest dla mnie bardziej wiarygodny, niż pan redaktor w garniturze szukający szansy na wypromowanie swojego „niezależnego” tytułu podczas audycji w radiu lub telewizji „głównego nurtu”. Utwierdza mnie w tej wierze przekonanie, że tak naprawdę nie o Owsiaka chodzi, bo już nie tylko on jest celem niewybrednych inwektyw i nagłaśnianych w „niezależnych” mediach kampanii.  Jakie by nie były zasługi Jerzego Owsiaka dla zainicjowania tej akcji, to o jej sile i znaczeniu decyduje nie on, ale właśnie wszyscy, którzy w szczerej intencji wspierają i finansują Orkiestrę – a to oni z coraz większą zajadłością są atakowani.

                Między innymi dlatego uważam, że w sporze między blogerem, a Owsiakiem racja jest po stronie tego drugiego. I dlatego nie mam oporów, przed wrzuceniem pieniędzy do puszki z logo WOŚP. I zawsze będzie to mój niezależny wybór.

                Gdyby cała ta sytuacja była śmieszna, krytyków WOŚP można by porównać do dowcipnisiów, próbujących jeść cytrynę przed orkiestrą dętą w nadziei, że trębacze w końcu nie wytrzymają i zaplują instrumenty, a żartownisie będą mieli ubaw. Ale to, co każdego roku dzieje się wokół WOŚP, jest ponure i nie wiem, jak nazwać tych, którym przeszkadza sytuacja, gdzie raz w roku mieszkańców tego kraju łączy coś, co nie jest wynikiem żadnej tragedii ani niczyjej śmierci. Bo najwyraźniej pewne światopoglądy to, co dzieli, stawiają z zasady wyżej od tego, co łączy. Ja się z nimi nie identyfikuję. A z lekcji historii pamiętam, że podsycanie atmosfery nieufności, podtrzymywanie konfliktów zawsze komuś jest na rękę i rzadko jest to któraś ze zwaśnionych stron.

Świstak